My Thought : เรื่องของคนดี ในมุมมองคน Process อย่างผม

ประเด็น เรื่อง "ดี" และ "คนดี"  ผมมองอย่างนี้ ความรู้และวิชาการนั้นสอนให้เป็นคนดีเสมอล่ะ ความดี คือ อะไร ผมมองแบบ Process Thinking นั่นก็ คือ การได้ Output ตามวัตถุประสงค์ของกระบวนการ (Process)  ดังนั้นคนที่อยู่ในกระบวนการดำเนินตามขั้นตอน ทำตามกฎกติกา นั่น คือ ทำดี เป็น คนดี เสมอ เมื่อได้ Output ตามข้อกำหนด หรือเรียกกันว่า คุณภาพ

ใน Process ถ้าให้ผลลัพธ์ออกมาดี  ก็จะทำ Process นั้นดีใช้ได้    แต่ถ้าได้ คนที่ทำไม่ถูก ไม่ได้ทำตามกฎกติกา ไม่ได้ทำให้เกิดผลลัพธ์ออกมาตามข้อกำหนด คนนั้นก็จะเป็นคนไม่ดีเมื่อเทียบกับ Process นั้นๆ   แต่อาจจะเป็นคนดีในกระบวนการอื่น หรือเป็นคนดีของครอบครัว หรือคนดีในมุมมองของสังคม

ในขณะเดียวกัน ถ้าคนๆนั้นดี ทำตามขั้นตอนของกระบวนการแล้ว ผลออกมาแล้ว ได้ Output เดิม แต่ไม่ประโยชน์ ต่อลูกค้าหรือคนอื่น ก็แสดงว่า Process ไม่ดี ต้องปรับปรุง Process ปรับกฎกติกาใหม่  คนในกระบวนการนั้นจะเป็นคนดีได้ ก็ต่อเมื่อปรับตัวตามกฎของกระบวนการเพื่อสร้างประโยชน์ให้กับตนเอง  สังคม  และธรรมชาติ   แต่คนดีนั้นคนนั้นจากกระบวนการเก่าที่ไม่สามารถปรับเปลี่ยนเพื่อสร้างประโยชน์ให้กับตัวเอง  สังคมและธรรมชาติแล้ว  คนๆนั้นก็ไมน่าจะเรียกว่า "คนดี"

เราอยู่ในสังคมก็มีกระบวนการทางสังคม มีกฎระเบียบของสังคม มีกฎหมาย   คนดี ก็ คือ คนที่ทำตามกฎระเบียบของสังคม ของครอบครัว ของตัวเอง ผลก็ คือ  สร้างคุณค่าได้ประโยชน์  ไม่เบียดเบียนชาวบ้านเขา ในขณะที่เรามีพอ  เราก็ช่วยเหลือเขา เมื่อมองตัวเอง มองสังคมรอบข้าง อยู่ร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ และที่สำคัญ คือ การอยู่ร่วมกับธรรมชาติ เพื่อให้กระบวนการทั้งหมดอยู่อย่างสมดุล

กระบวนการของการดำรงอยู่ปัจเจกบุคคล การดำรงอยู่ของครอบครัว การดำรงอยู่ของสังคมและประเทศ การดำรงอยู่ของโลกกับธรรมชาติ ในเมื่อธรรมชาติเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ถ้าเราไม่ปรับตาม   เราก็อาจจะอยู่ไม่รอด กระบวนการที่ดี ซึ่งจะต้องมีคนดีด้วยก็จะต้องปรับตามเพื่อสร้างประโยชน์ใหม่ ในเมื่อสิ่งเก่าประโยชน์เก่าใช้ไม่ได้    ดังนั้นคนดีจึงเป็นคนที่ปรับตัวตามสภาพแวดล้อมเพื่อธำรงรักษาไว้ซึ่งประโยชน์ของตัวเอง ประโยชน์ของส่วนรวม ประโยชน์ของสังคม และการอยูร่วมกับธรรมชาติ

การศึกษาหรือวิชาการนั้น พยายามที่จะทำให้เกิดสิ่งดีๆทั้งนั้นล่ะครับ การศึกษาหรือวิชาการทั้งหลาย คือ การทำให้คนเป็นคน "ดี" เมื่อเปรียบเทียบกับคุณค่าอะไรสักอย่าง หรือเทียบกับกระบวนการอะไรสักอย่าง นั่น คือ แต่ละวิชาชีพ เราสอนกันไปในแต่ละกระบวนการ ในแต่ละวิชาชีพ แต่บางครั้งเมื่อ วิชาชีพใดหรือคุณค่าใดที่ออกมาจากระบวนการใดกระบวนการหนึ่งนั้นดีเกินไป ก็ไปกระทบหรือเบียดเบียนกับกระบวนการอื่นๆ  ปัญหาจึงเกิดขึ้น  คนไม่ดีจึงเกิดขึ้น

ก็อย่างที่ท่านกฤษณมูรติ มักจะกล่าวถึงเสมอ คือ การสร้างสมดุลกับธรรมชาติ เราศึกษาความรู้กันอย่างแยกส่วนกัน ไม่ได้เห็นในภาพรวมของชีวิต ไม่ได้เห็นและเข้าใจความองค์รวมที่มีความสมดุลของกระบวนการต่างๆของหลายๆชีวิตที่มีต่อกระบวนการของธรรมชาติ

ดังนั้นการสอนความดีหรือจริยธรรมนั้น ไม่ใช่เป็นเรื่องของศาสนาหรือธรรมะต่างๆ เท่านั้น ผมว่านั่นเป็นแค่แนวทางของการทำให้เกิดความสมดุลของชีวิตกับธรรมชาติมากกว่า ดังนั้นทุกวิชาการหรือความรู้นั้น เราสามารถสอดแทรกสิ่งที่เราเรียกกันว่า ความดีหรือจริยธรรมเข้าไปได้ตลอดเวลา แต่ความดีหรือจริยธรรมที่ว่านี้ ก็ คือ การสร้างความดุลระหว่างกระบวนการต่างๆในชีวิตคนเรา  ระหว่างวิชาชีพ  ระหว่างประโยชน์ที่ได้รับ ประโยชน์ที่แสวงหา และผลกระทบที่มีต่อธรรมชาติ

ส่วนที่เหลือก็เป็นเรื่องของความคิดและการตัดสินใจของแต่ละคน ขึ้นอยู่กับความเข้าใจในการแสวงหาผลประโยชน์ของแต่ละคน ความเป็นไปของโลกเรานี้ก็เกิดจากการตัดสินใจของแต่ละคน คนจะดี  คนจะเป็นคนดีได้นั้น ก็ขึ้นกับกรอบของการมอง ว่าคนๆนั้นขึ้นอยู่กับกระบวนการสร้างประโยชน์อะไร และใครได้ประโยชน์อย่างไร ที่สุดแล้ว เราอยู่กับธรรมชาติได้อย่างไร

มีคนมาบอกว่า คนนี้เป็นคนดี แล้วดีอย่างไรล่ะ บริบทที่กำหนดว่าเป็นคนดีนั้น คือ อะไรล่ะ  หรือแค่ว่าเคยเป็นคนดี   หรือเพราะถูกตีตราแล้วว่าเป็นคนดี หรือแค่ใส่เสื่อที่เขียนว่า "คนดี"  เพราะว่า เราต้องการคนดีในกระบวนการที่ดีด้วยที่สร้างประโยชน์ให้กับสังคมในปัจจุบันและอนาคต  ถ้าเป็นคนดีแต่ในอดีต  แล้วปัจจุบันไม่สามารถสร้างประโยชน์ในกระบวนการปัจจุบันให้กับตัวเอง สังคมและธรรมชาติได้  ก็อย่าเรียก ตัวเองว่า คนดี เลยครับ