ที่จริงแล้วเป็นเรื่องที่ค้างคาอยู่ในใจของผมมาโดยตลอดว่า ยังไม่มีคำนิยามที่โดนใจหรือที่ฟันธงลงไปว่าโซ่อุปทาน คือ อะไร หรือว่าจริงๆแล้วมันไม่มีโซ่อุปทานเลย เป็นเพียงแค่คำที่เราตั้งขึ้นมาเฉยๆเพื่อเรียกร้องความสนใจจากใครหลายคน แต่ว่าโซ่อุปทานหรือ Supply Chain เองก็อยู่ในวงการนี้มานานพอสมควร เกือบๆจะ 20 ปีได้แล้ว และยังมีองค์กรทางวิชาขีพต่างๆได้เปลี่ยนชื่อมาใช้คำว่า Supply Chain อีกด้วย ถ้าเป็นอย่างนั้นแล้ว ผมก็คิดว่าคงจะไม่ใช่เล่นๆแล้ว โซ่อุปทานต้องมีตัวตนจริงๆ เพียงแต่ว่าเราจะเข้าใจโซ่อุปทานกันมากน้อยแค่ไหน ผมมองโซ่อุปทานออกเป็น 5 ระดับ
1) ระดับ โซ่คุณค่า (Value Chain)
2) ระดับ องค์กรขยายผล (Extened Enterprise)
3) ระดับ กระบวนการในวิสาหกิจ (Enterprise Process)
4) ระดับฺ กระบวนการธุรกิจ (Business Process)
5) ระดับ กระบวนการปฏิบัติการ (Operation Process)
1) ในระดับโซ่คณค่า ผมจะมองโซ่อุปทานเป็นตำแหน่งของทรัพยากร แหล่งวัตถุดิบ แหล่งผลิตและตำแหน่งของตลาด ผลิตภัณฑ์เดียวกันอาจจะใช้วัตถุดิบจากต่างสถานที่กัน ใช้แหล่งที่ผลิตคนละแบบ และตำแหน่งของตลาดที่แตกต่างกันออกไป องค์ประกอบเหล่านี้จะเป็นตัวกำหนดโซ่อุปทาน เช่น เป็นโต๊ะหรือเก้าอี้เหมือนกัน มองในมุมโซ่คุณค่าแล้ว จะเกิดความแตกต่างของผลิตภัณฑ์ของโต๊ะและเก้าอี้ที่เป็นไม้ และโต๊ะและเก้าอี้ที่เป็นพลาสติก ถึงแม้ว่าจะมีคุณค่าเบื้องต้นเหมือนกัน
2) ในระดับองค์กรขยายผล ผมจะมองโซ่อุปทานเป็นกลุ่มหรือเครือข่ายของการผลิตและการขนส่งลอจิสติกส์เพื่อที่องค์กรหรือบริษัทต่างๆจะได้ร่วมมือกัน (Collaboration) ในการสร้างคุณค่า (ผลิตสินค้าและบริการ) ร่วมกันในการตอบสนองต่อความต้องการของลูกค้า
3) ในระดับของกระบวนการในวิสาหกิจ ผมจะมองโซ่อุปทานเป็นเรื่องของการดำเนินงานในกระบวนการหลักขององค์กรหรือวิสาหกิจ เช่น การวางแผน การจัดหา การผลิต การจัดส่ง ตามกระบวนการหลักของ SCOR
4) ในระดับของกระบวนการธุรกิจ ผมจะมองเป็นการดำเนินงานในกิจกรรมการจัดการกระบวนการธุรกิจที่มีความสัมพันธ์ในลักษณะข้ามหน่วยงาน มีการส่งผ่านข้อมูล การแบ่งปันข้อมูลกันระหว่างกระบวนการธุรกิจต่างๆภายในกระบวนการของวิสาหกิจในระดับที่ 3
5) ในระดับของกระบวนการปฏิบัติการ ผมจะมองเป็นขั้นตอนต่างๆในการใช้ทรัพยากรในการดำเนินงานในการสร้างคุณค่าต่างๆในการตอบสนองต่อความต้องการของลูกค้าภายใต้กระบวนการธุรกิจต่างๆในระดับที่ 4
ระดับของโซ่อุปทานที่สูงกว่าจะกำหนดกิจกรรมของโซ่อุปทานที่ต่ำกว่า ประเด็นสำคัญของความเป็นโซ่อุปทานในทุกระดับ คือ การเชื่อมโยงกัน จุดที่เชื่อมโยงกันนั้นจำเป็นจะต้องมีมาตรฐานในการเชื่อมต่อกันเพื่อให้เกิดการทำงานร่วมกัน วึ่งจะมีผลทำให้เกิดการบูรณาการกัน และเมื่อการบูรณาการกันแล้ว ผลที่ได้ก็ คือ คุณค่าใหม่ที่โซ่อุปทานสร้างขึ้นจากคุณค่าต่างๆที่ถูกนำบูรณาการกัน ในขณะเดียวกันความเป็นโซ่อุปทานนั้นไม่ได้มีความหมายที่รวมกันในเชิงกายภาพหรือในเชิงการสร้างคุณค่าเท่านั้น แต่ยังเป้นพื้นฐานให้เกิดความเข้าใจเดียวกันในกลุ่มผู้สร้างคุณค่าหรือสมาชิกในโซ่อุปทานเพื่อที่จะสามารถจัดการการเปลี่ยนแปลงได้ทันกับสภาวะแวดล้อม
