My Thought -- คนดี...ไม่ใช่ที่ดูดี...แต่เป็นคนที่ทำในสิ่งที่ถูกต้อง

เอาเข้าแล้วไง  มันอยู่ในใจมานาน  พอได้ไปอ่านบทความของดร.วีระพงษ์ รามางกูร ในประชาชาติธุรกิจแล้วก็มั่นใจได้ว่ามีคนคิดเหมือนผม  เพราะว่ามุมมองที่ผมว่า "การเป็นคนดี" ของผมและความเห็นของคนทั่วไปนั้นไม่เหมือนกัน  ผมรู้สึกว่าความเป็นคนดีของคนไทยทั่วไปนั้นมาจากความรู้สึก  สิ่งที่มองจากภายนอก   สิ่งบอกต่อๆ กันมา  หรือเขาเป็นคนดีเพราะไม่เคยทำผิด  แต่เขาอาจจะก็ไม่ได้ทำอะไรเลย   แล้วความดีหรือคนดีคืออะไร   สำหรับผมนั้นคนที่จะดีนั้นจะต้องมาจากการกระทำดีและทำได้ดี  ทำได้สำเร็จคือ ต้องเป็นคนเก่งด้วย   ทำตามขั้นตอนหรือทำตามกระบวนการ  จึงจะได้ผลลัพธ์ตามที่กระบวนการกำหนด   ผลลัพธ์ที่ออกมาก็จะดี (Right) นั่นก็เพราะกระบวนการ (Process)  ส่วนผลลัพธ์จะเลวก็เพราะกระบวนการ   แต่ถ้าคนในกระบวนการไม่ได้ทำตามหน้าที่ในกระบวนการเสียแล้ว  ผลลัพธ์ที่ออกมาก็จะเลวไปด้วย  เพราะคนนั้นไม่ได้ทำตามหน้าที่ซึ่งควรจะทำ    คนนั้นจึงไม่ใช่คนดี     ผลลัพธ์ที่ออกมานั้นจะดีหรือจะเลว  ก็ต้องมาจากกระบวนการและการกระทำของคนในกระบวนการนั้นๆ   ไม่ใช่มาสร้างภาพให้กับตัวเองหรือกลุ่มพรรคพวกของตัวเองว่าเป็นคนดี  ทั้งๆ ที่ไม่ได้ผ่านการพิสูจน์จากการกระทำในกระบวนการต่างๆ ให้เห็นว่าดีจริง

ปัญหาในปัจจุบันนั้นไม่ว่าจะเป็นปัญหาในเชิงส่วนตัว  ธุรกิจ  สังคมและการเมือง  ล้วนมาจากปัญหาเชิงกระบวนการหรือระบบทั้งสิ้น  ถ้าผลลัพธ์ออกมาจะดีหรือจะไม่ดีนั้นอยู่ที่การออกแบบกระบวนการครับ   ถ้ากระบวนการนั้นออกแบบมาดี  ผลลัพธ์ก็คงจะดีถ้ามีคนดีๆ มาดำเนินงานตามกระบวนการจนได้ผลดี   เขาจึงเป็นคนดี   แต่ถ้าคนเลวมาดำเนินการตามกระบวนการที่ดีแล้ว  ผลลัพธ์น่าจะออกมาไม่ดีจนได้  เขาจึงเป็นคนไม่ดี    ส่วนกระบวนการที่ออกแบบมาไม่ดีนั้น  ไม่ว่าคนที่ดีหรือคนที่ไม่ดีนั้นมาดำเนินตามกระบวนการ  ผลลัพธ์ย่อมออกมาไม่ดีอย่างแน่นอน   และยิ่งถ้าได้คนที่ไม่ดีมาดำเนินการด้วย ยิ่งแล้วไปกันใหญ่ ผลที่ออกมาคงจะแย่กันไปตามๆ กัน

เพราะฉะนั้นเราจงค่อยๆ มองดูสิ่งที่เกิดขึ้นในทุกวันนี้  โดยเอาผลลัพธ์เป็นพื้นฐาน  แล้วมองย้อนกลับไปที่กระบวนการหรือระบบ  และให้มองไปที่คนซึ่งอยู่ในระบบ  แล้วจึงค่อยตัดสินใจว่าอะไรเป็นอะไร   คนจะดีหรือจะเลว  ระบบจะดีหรือจะแย่  มันก็น่าเห็นๆ กันอยู่ที่ผลลัพธ์ซึ่งให้ประโยชน์อย่างไรและกับใคร  ถ้าเราวางใจเป็นกลางไว้  อย่าเอาความรู้สึกส่วนตัวหรือความรู้สึกของคนอื่นๆ มาเป็นปักเป็นธงไว้ก่อนเลยว่า  เขาหรือพวกเขาเป็นคนดีหรือคนเลว  เพราะทั้งหลายทั้งปวงนั้นพิสูจน์ได้ด้วยการกระทำในกระบวนการหรือระบบซึ่งประกอบไปด้วยกระบวนการและผู้ดำเนินงานในกระบวนการเท่านั้นเอง

แล้วจะควบคุมคนดีกับคนเลวอย่างไรในชีวิตเราในสังคมเรา  ทุกอย่างจะต้องผ่านกระบวนการทั้งสิ้น  แม้แต่ธรรมชาติ  ก้อนดิน ก้อนหิน  ลมฟ้า  และฝนต่างก็มีกระบวนการของมันอยู่ในธรรมชาติ  แน่นอนว่า ผลประโยชน์ในสังคมเรานั้นก็เกิดมาจากความต้องการของคนในสังคม  ประโยชน์ต่างๆ ที่เราใช้เพื่อความเป็นอยู่ในแต่ละวันก็ผ่านกระบวนการสร้างคุณค่าต่างๆ มาทั้งสิ้น   ในหลายกระบวนการก็มีคนอยู่เป็นองค์ประกอบ  แล้วจะควบคุมคนดีหรือเลวได้อย่างไร   เราเองก็อยากจะให้มีแต่คนดีหรือคนที่คิดและทำในสิ่งที่ถูกต้อง   ส่วนคนเลวนั้นจะคิดอย่างไรก็ไม่เป็นไร แต่คนเลวมักทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง  เรื่องนี้เราห้ามไม่ได้  บังคับใจกันไม่ได้  ศาสนาก็สอนกันมาเยอะมาเป็นเวลานาน  คนในสังคมก็ยังประกอบไปด้วยคนดีและคนเลว  แล้วเราจะทำกันอย่างไร   สิ่งที่ทำได้ก็ คือ ต้องใช้กระบวนการและระบบเข้ามาช่วยในการสร้างคุณประโยชน์ให้กับสังคมและทุกๆ คน  ต้องเอาระบบเข้ามาใช้โดยไม่สนใจว่าคนในกระบวนการนั้นจะเป็นคนดีหรือคนเลว    ระบบที่ดีบางครั้งสามารถดัดนิสัยคนเลวให้กลับมาเป็นคนดีได้    ระบบสามารถป้องกันคนเลวไม่ได้กระทำในสิ่งที่ผิดหรือป้องกันความผิดพลาดได้  ถึงแม้ว่าจะคิดผิดไปแล้วก็ตาม  แต่ผลของการกระทำยอมรับได้  ดังนั้นสังคมเรานั้นต้องการคนที่คิดถูกมาออกแบบระบบเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นประโยชน์กับสังคมและทุกคนในสังคม  เราไม่ได้ต้องการคนที่ดี  ดูดี  มีคนบอกว่าดี   แต่ต้องการคนที่ทำถูกต้อง  คิดถูกต้อง   และถ้าถามต่อว่าถูกแค่ไหน  ถูกอย่างไร  ก็ต้องให้ถามเสียงจากสังคมและเสียงจากทุกคนในสังคม.